Περίοδος και γονιμότητα κατά την διάρκεια του καταμήνιου κύκλου (της περιόδου)
Το εύρος του κύκλου ποικίλει από γυναίκα σε γυναίκα, αλλά ο μέσος όρος είναι να έχετε περίοδο κάθε 28 ημέρες. Το εύρος εμφάνισης της περιόδου μπορεί, φυσιολογικά, να κυμαίνεται από κάθε 24 έως κάθε 35 ημέρες. Ο καταμήνιος κύκλος περιλαμβάνει ουσιαστικά το χρονικό διάστημα από την πρώτη ημέρα της περιόδου μιάς γυναίκας έως την ημέρα πριν την επόμενή της περίοδο. Η περίοδος στα νεαρά κορίτσια μπορεί να έρθει από την ηλικία των 10 ετών και ύστερα- συνήθως όμως ξεκινά γύρω στην ηλικία των 12 ετών. Η μέση ηλικία εμμηνόπαυσης ( όταν η περίοδος σταματάει) στην Ελλάδα κυμαίνεται γύρω στην ηλικία των 51-52 ετών. Ανάμεσα στην ηλικία των 12 και 52 χρόνων, η μέση γυναίκα θα έχει, περίπου, 480 περιόδους, ή λιγότερες, εάν μεσολαβήσουν εγκυμοσύνες.
Τί συμβαίνει κατά την διάρκεια του μηνιαίου (καταμήνιου) κύκλου
Για να μπορέσετε να κατανοήσετε καλύτερα τον μηνιαίο σας κύκλο, θα χρειαστεί να πούμε δυό λόγια αναφορικά με τα αναπαραγωγικά σας όργανα στο εσωτερικό του σώματός σας. Αυτά είναι :
Οι δυό ωοθήκες, όπου τα ωά (αυγά) είναι αποθηκευμένα, αναπτύσσονται και εν συνεχεία απελευθερώνονται,
η μήτρα, όπου το γονιμοποιημένο αυγό (ωάριο) εμφυτεύεται και εξελίσσεται η εγκυμοσύνη,
οι σάλπιγγες (ωαγωγοί), δύο λεπτοί σωλήνες που συνδέουν τις ωοθήκες με την μήτρα,
ο τράχηλος, το κατώτερο τμήμα της μήτρας που συνδέται με τον κόλπο,
ο κόλπος, ένας μυικός σωλήνας που συνδέει τον τράχηλο με το εξωτερικό του σώματος.
Ο μηνιαίος κύκλος ελέγχεται από ορμόνες. Σε κάθε κύκλο, τα αυξανόμενα επίπεδα των οιστρογόνων αποτελούν το αίτιο της ανάπτυξης και της απελευθέρωσης από την ωοθήκη ενός αυγού (ωαρίου- ωοθυλακιορρηξία). Το εσωτερικό της μήτρας (ενδο-μήτριο) αυξάνεται σε πάχος.
Μετά την ωοθυλακιορρηξία, η ορμόνη που ονομάζεται προγεστερόνη βοηθά το εσωτερικό της μήτρας (ενδομήτριο) να παχυνθεί, καθώς ετοιμάζεται για την εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου- για την εγκυμοσύνη.
Το γονιμοποιημένο ωάριο ταξιδεύει κατά μήκος της σάλπιγγος προς την μήτρα. Εάν δεν προκύψει γονιμοποίηση, το αυγό απορροφάται από το σώμα. Τα επίπεδα των οιστρογόνων και της προγεστερόνης πέφτουν και το ενδομήτριο απομακρύνεται από την μήτρα και το σώμα με την μορφή της περιόδου (περίοδος).
Ο χρόνος που μεσολαβεί από την στιγμή της απελευθέρωσης ενός αυγού έως την έναρξη της περιόδου είναι, περίπου, 10-16 ημέρες.
Τι είναι η περίοδος;
Η περίοδος αποτελείται από αίμα και από το εσωτερικό της μήτρας (ενδομήτριο). Η πρώτη ημέρα στην περίοδο της γυναίκας αποτελεί την πρώτη ημέρα του κύκλου της. Συνήθως, η περίοδος διαρκεί από τρείς έως επτά ημέρες και οι γυναίκες χάνουν, περίπου, τριάντα με πενήντα κυβικά εκατοστά αίματος (σχηματικά θα μπορούσε να πεί κανείς για να έχει μια εικόνα της ποσότητας, τρεία με πέντε κουτάλια της σούπας).
Κάποιες γυναίκες μπορεί να αιμορραγούν περισσότερο από καποιες άλλες, αλλά όταν η αιμορραγία γίνεται βαρειά και με πήγματα, τότε καλόν είναι να ζητούν βοήθεια από κάποιον ειδικό.
Τί συμβαίνει κατά την διάρκεια της ωοθυλακιορρηξίας
Η ωορρηξία είναι η απελευθέρωση ενός ωαρίου- αυγού από τις ωοθήκες. Μια γυναίκα γεννιέται με όλα της τα ωάρια. Με το που ξεκινά να έχει περίοδο, ένα ωάριο κάθε μήνα (περιστασιακά μπορεί και δύο) αναπτύσσεται και απελευθερώνεται κατά την διάρκεια κάθε καταμήνιου κύκλου.
Μετά την ωορρηξία το ωάριο ζεί για 24 ώρες. Εάν υπάρξει απελευθέρωση και δεύτερου ωαρίου, τότε αυτό συνήθως συμβαίνει μέσα σε 24 ώρες από την παραγωγή του πρώτου.
Η εγκυμοσύνη προκύπτει ως το αποτέλεσμα της συνάντησης και της γονιμοποίησης ενός αυγού. Το σπέρμα μπορεί να επιβιώσει μέσα στις σάλπιγγες μετά το σέξ πολύ περισσότερο απ΄ ότι μπορεί να επιβιώσει το ωάριο, φθάνοντας ακόμη και τις επτά ημέρες ζωής!
Μια γυναίκα για να μείνει έγκυος πρέπει οπωσδήποτε, ανάμεσα στα άλλα΄, να έχει και ωορρηξία! Χωρίς ωορρηξία, δεν μπορεί να μείνει έγκυος με φυσικό τρόπο.
Πότε είναι οι γόνιμες ημέρες;
Θεωρητικώς, υπάρχει μόνον ένα μικρό χρονικό διάστμα κατά το οποίο μια γυναίκα μπορεί να μείνει έγκυος και αυτό είναι γύρω από το διάστημα της ωοθυακιορρηξίας.
Είναι δύσκολο να προσδιορίσει κανείς ακριβώς πότε συμβαίνει η ωορρηξία, εκτός κι αν βρίσκεται σε διαδικασία παρακολούθησής της για επίτευξη εγκυμοσύνης! Στις περισσότερες, πάντως, γυναίκες η ωορρηξία επιτελείται γύρω στις 10-16 ημέρες πρίν την επόμενη περίοδο.
Η παρακολούθηση της ωορρηξίας μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να προγραμματίσει κανείς ή να αποφύγει μια εγκυμοσύνη- αυτό όμως μπορεί να γίνει μόνον κατόπιν γυναικολογικής υπερηχογραφικής παρακολούθησης σε συνδυασμό με την χρήση διάφορων τέστ/ δοκιμασιών ωορρηξίας, παρακολούθησις της θερμοκρασίας του σώματος καθώς και των κολπικών εκκρίσεων και κάνοντας χρήση ημερολογίου.
Θεωρούμε ότι μια γυναίκα με κύκλο 28 ημερών έχει συνήθως ωορρηξία στην μέση του κύκλου της , γύρω δηλαδή στην 14η ημέρα. Αυτό όμως δεν έχει εφαρμογή και δεν ισχύει για γυναίκες με μικρότερο ή μεγαλύτερο κύκλο. Οπότε, γενικώς, χρειάζεται λίγη προσοχή!
Φυσιολογικές κολπικές εκκρίσεις
Οι κολπικές εκκρίσεις (κολπικό έκκριμα) αλλάζουν κατά την διάρκεια του κύκλου. Κατά την περίοδο της ωορρηξίας αυξάνεται η εκτασιμότητά τους- γίνονται πιο λεπτές και λευκωπές με σκοπό την διευκόλυνση του περάσματος και την ενεργοποίηση των σπερματοζωαρίων.
Με εκτίμηση,
Dr. Βασίλειος Μπαγιώκος, MD PhD DFSRH
Μαιευτήρας Γυναικολόγος
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών
en.bagiokos.gr
Facebook ιατρείου: Βασίλειος Μπαγιώκος